ప్లాస్టిక్ ను తినే పురుగు

 

వ్యాక్స్ వామ్స్ అని పిలువబడే ఈ పురుగులు ప్లాస్టిక్ను తినేస్తాయి అని, దానిని ఒక ఉపయోగకరమైన రసాయనపదార్థంగా మార్చేస్తాయి అని అంటున్నారు.

ప్లాస్టిక్ త్వరగా నశించేది కాదని, మన ఇల్లైన భూగోళంపై భూమ్మీద, నీటిలోనూ గాలిలోనూ కూడా శతాబ్దాల తరబడి నిలిచిపోతుందని, అది పర్యావరణాన్ని దెబ్బ తీస్తుందని, మనుషులు, ఇతరజంతుజాలం దాని వలన క్రమంగా నశిస్తుందని శాస్త్రజ్ఞులు చెబుతూ వస్తున్నారు.  అయినప్పటికీ, వర్తమానమే తప్ప భవిష్యత్తు పట్ల బాధ్యత లేని మనుషులు ఆ మాటలను ఎంత మాత్రం పట్టించుకోకుండా ప్లాస్టిక్ ను వాడుతూనే ఉన్నారు.  అందువల్ల ప్లాస్టిక్ ను నిషేధించడమే సరైన చర్య అని ప్లాస్టిక్ వాడకానికి వ్యతిరేకంగా ప్రపంచమంతటా ఆందోళనలు జరుగుతున్నాయి. 

అయితే ప్లాస్టిక్ వ్యాపారులు మాత్రం ఇటువంటి ప్రచారాలు ఆందోళనలు తమ వ్యాపారాన్ని దెబ్బతీయడానికి మాత్రమే జరుగుతున్నాయని పోటీగా ఎదురు ప్రచారం చేస్తున్నారు.  ప్లాస్టిక్ సంచుల బదులు కాగితం సంచులు వాడితే వాటి కోసం చెట్లను పెద్ద ఎత్తున నరకవలసి ఉంటుందని, దానివల్ల మాత్రం పర్యావరణం దెబ్బతినదా అని ప్రశ్నిస్తున్నారు.  ప్లాస్టిక్ కు ప్రత్యామ్నాయంగా గాజును వాడితే ఆ గాజు కూడా పర్యావరణంలో అంత త్వరగా కలిసిపోయేది కాదు కదా అని ప్రశ్నిస్తున్నారు.  ప్లాస్టిక్ కు ప్రత్యామ్నాయంగా రకరకాలో లోహాలను వాడితే వాటిని భూమినుండి బయటకు తీసుకురావడం కోసం గనులు తొలచవలసి ఉంటుందని, దానివలన పర్యావరణ హాని కలుగదా అని ప్రశ్నిస్తున్నారు. 

ఇప్పుడు క్రొత్తగా ఈ వ్యాక్స్ వామ్స్ అనేవి ప్లాస్టిక్ ని తింటాయని, ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాలను అవి అదుపుచేయగలవని,  అందువలన ప్లాస్టిక్ కు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాలు చేయడం కూడదని, మిగిలిన పదార్థాలలాగానే ప్లాస్టిక్ ను కూడా స్వేచ్ఛగా, నిరభ్యంతరంగా ఇకమీదట ఉత్పత్తి చేయవచ్చునని వారు వాదిస్తున్నారు.

అసలు ఏమిటి ఈ వ్యాక్స్ వామ్స్?

ఇది చిమ్మట (moth) జాతికి చెందినది.  దీని జీవితచక్రం సీతాకోకచిలుక లాగానే, గుడ్డు - లార్వా - కకూన్ - రెక్కల పురుగు అనే దశలలో గడుస్తుంది. 

వీటిని మనం మైనం తినే పురుగులు అని వ్యవహరించవచ్చు.  తేనెటీగలు తన గూడును మైనంతో నిర్మించుకుంటాయి.  ఆ మైనం కూడా పాలిమర్ అని ప్లాస్టిక్ తరగతికి చెందినది.   ఈ వ్యాక్స్ వామ్స్ అని పిలువబడుతున్న పురుగులు ఆ మైనాన్ని తిని బ్రతుకుతాయి. 

అందువల్ల ఆ పురుగులు ప్లాస్టిక్ ను కూడా తినగలవా అని కోణంలో కొన్ని పరిశోధనలు జరిగాయి. 

 

ఫ్రెడరిక్ ఆ బెట్రోచ్చిని అనే శాస్త్రజ్ఞురాలి నాయకత్వంలో ఈ విధమైన పరిశోధనలు జరిగాయి.  ఆమె స్పెయిన్ దేశస్థురాలు.  యూనివర్సిటీ ఆఫ్ కాంటబ్రియాలో జీవశాస్త్రజ్ఞురాలు. 

అయితే ఈ పరిశోధనకు బీజభూతమైన సంఘటన ప్రయత్నపూర్వకంగా కాకుండా, ఆకస్మికంగా జరిగింది.  ఆమె తన తోటలో తేనె వ్యవసాయం చేస్తుంది.  ఒకసారి ఆమె తోటలోని తేనెగూడులలో ఉన్న కొన్ని మైనం పురుగులను తీసి ఒక ప్లాస్టిక్ సంచి మీద పెట్టడం జరిగింది.  ఒక గంట తరువాత చూస్తే ఆ ప్లాస్టిక్ సంచులకు రంధ్రాలు ఉన్నాయట. 

మనమైతే ఎందుకలా రంధ్రాలు పడ్డాయి అనే విషయాన్ని పెద్దగా పట్టించుకోము.  ఎందువల్లనంటే మన దృష్టిలో ప్లాస్టిక్ ఒక వ్యర్థపదార్థం.  దానిని వాడుకోవడం పూర్తి అయిన తర్వాత దానిని మనం ఒక చెత్త బుట్టలో నిర్లక్ష్యంగా విసిరేస్తాం.  అంతే.  దానికి రంధ్రాలు పడినా, పడకపోయినా మనకు అనవసరం.  అసలు దానిని మనం పట్టించుకోం.  మన దృష్టి అంతవరకే. 

అయితే బెట్రోచ్చిని జీవశాస్త్రజ్ఞురాలు.  ఆమెది పరిశోధనాదృష్టి.  హఠాత్తుగా ప్లాస్టిక్ కు ఎందువల్ల కన్నాలు పడ్డాయి అనే కోణంలో ఆమె ఆలోచన చేసింది.  మైనం పురుగు లార్వా ప్లాస్టిక్ ను తినడం వల్ల ఈ విధమైన రంధ్రాలు ఏర్పడ్డాయి అని ఆమె తెలుసుకున్నది.  ఆమె ఆనందానికి అవధులు లేకుండా పోయాయి.  ప్లాస్టిక్ ను తినే పురుగులు ఉన్నాయి అని ఆమె ఆ విధంగా కనుగొన్నది.

అప్పుడు ఆమె తన తోటి శాస్త్రజ్ఞులు అయిన బొంబెల్లి, క్రిస్టఫర్ హొయెలతో కలసి మరింత జాగ్రత్తగా ఈ విషయాన్ని పరిశీలించడం మొదలు పెట్టింది. 

వారు నూరు మైనం పురుగులను వారు ఒక పాలితిన్ ప్లాస్టిక్ బ్యాగు మీద వదిలిపెట్టారు.  తెల్లవారేలోగా ఆ పురుగులన్నీ కలసి 92 మిల్లీగ్రాముల ప్లాస్టిక్ ను తినేశాయి.  పరిశోధన మరింత ముందుకు సాగింది.

కేవలం బ్రతికి ఉన్న పురుగులు మాత్రమే ప్లాస్టిక్ ను తినడం ద్వారా ప్లాస్టిక్ ను నాశనం చేయగలవా లేక ఆ పురుగుల శరీరగతకణాలు కూడా ప్లాస్టిక్ ను నాశనం చేయగలవా అనే కోణంలో కూడా వారు పరిశోధనలు చేశారు.  వారి పరిశోధన విజయవంతమైంది.  చనిపోయిన పురుగుల అవశేషాలను కూడా ప్లాస్టిక్ మీద ఉంచితే ఆ ప్లాస్టిక్ నశిస్తుంది అని వారు తెలుసుకున్నారు.  కాలుష్యంతో కునారిల్లిపోతున్న ప్రపంచానికి ఇది ఎంతో శుభవార్త. 

ఆ మైనం పురుగులలోని ఎంజైములు ప్లాస్టిక్ పదార్థమైన polyethylene ను ethylene glycol అనే రసాయనపదార్థంగా మారుస్తున్నాయి అట.  ఆ రసాయనపదార్థాన్ని ఒక వస్తువు గడ్డకట్టకుండా వాడుతుంటారు.    (హిమాలయాలలో ఉండే మన సైనికులకు ఈ రసాయన పదార్థం చక్కగా ఉపయోగపడుతుంది కదా?)

ఆ ఎంజైములు ఏమిటో, వాటి స్వభావం ఎటువంటిదో తెలుసుకుంటే ఆ ఎంజైములు కేవలం మైనం పురుగులలో మాత్రమే లభిస్తాయా లేక ఇతరత్రా కూడా లభిస్తాయా అనే విషయం అర్థం చేసుకోవచ్చు.  తద్వారా వాటిని తగిన మొత్తంలో ఉత్పత్తి చేయడం ద్వారా త్వరగా పర్యావరణంలో కలిసిపోయే విధంగా ప్లాస్టిక్ ను తయారు చేయవచ్చు అని ఆశిస్తున్నారు.

స్టాన్ఫర్డ్ యూనివర్సిటీ శాస్త్రజ్ఞులు కూడా వేరొక రకమయిన బ్యాక్టీరియా  ethylene terepthalate  అనే ప్లాస్టిక్ ను నాశనం చేయగలవని కనుగొన్నారట.

ఈ విధంగా ప్లాస్టిక్ ను నాశనం చేయగలిగిన అటువంటి పురుగులు కీటకాలు మనకు తెలియనివి ఇంకా చాలా ఉండవచ్చునని, ఇంకా చాలా పరిశోధనలు జరగవలసి ఉంది అని శాస్త్రజ్ఞులు అంటున్నారు.

అయితే ఒక పదార్థం నాశనం కావడం అనేది నిజానికి జరగదు.  అది వేరొక పదార్థంగా మార్చబడుతుంది.  అంతే.  అందువలన, ప్లాస్టిక్ నాశనమై వేరొక పదార్థంగా మారినప్పుడు అది మానవాళికి, అనేక జీవరాసులతో కూడిన పర్యావరణానికి ఎంతవరకు హాని కలగకుండా ఉంటుంది అనే దానిని బట్టి ఈ పరిశోధనలు ముందుకు సాగుతాయి.   మనకు ఒక పరిష్కారమార్గాన్ని సూచిస్తాయి.  ఆయా బ్యాక్టీరియా ప్లాస్టిక్ నుంచి ప్లాస్టిక్ కంటే మరింత ప్రమాదకరమైన పదార్థాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తే మనం పెనం నుంచి పొయ్యిలోకి పడ్డట్టే.  అటువంటప్పుడు ఆ పరిశోధనలు ఇక ముందుకు సాగవు.  పైపెచ్చు ఆ బ్యాక్టీరియా ప్లాస్టిక్ జోలికి పోకుండా కాపాడుకోవలసిన ఎటువంటి బాధ్యత కూడా మన మీదే ఉంటుంది. 

అంతే కాదు, ఈ మైనం పురుగులు ప్లాస్టిక్ ను నాశనం చేస్తాయి ఆ విధంగా మనకు ఉపకారం చేస్తాయి అనే దృష్టితో మనం ఈ పురుగులను ఇబ్బడి ముబ్బడిగా ఉత్పత్తి చేయడానికి పూనుకుంటే, కాలక్రమేణ అవి ప్రపంచంలో ఉండే ప్లాస్టిక్ మొత్తాన్ని తినేసి సంఖ్యాపరంగా చివరకు మనుషులకు ప్రమాదాన్ని కలిగించే స్థాయికి చేరుకుంటాయి అని భయం కూడా కలగవచ్చు. 

అయితే ఆ భయం అవసరం లేదు.  ఎందువల్లనంటే ఈ పురుగులకు లెక్కలేనన్ని పక్షులు సహజశత్రువులు.  (అంటే రకరకాల పక్షులకు ఇవి సహజమైన ఆహారం.)  ఈ పురుగులను చేపలు పట్టే గేలానికి ఎరగా  వాడుతూ ఉంటారు.  పైగా ఇవి మంచి ప్రోటీన్లు కలిగి ఉంటాయట. అందువల్ల కొన్ని దేశాలలో వీటిని వేయించి బొరుగులు తిన్నట్టు తింటూ ఉంటారట. 

ప్రస్తుతం ప్రపంచంలో సంవత్సరానికి 300 మిలియన్ టన్నుల ప్లాస్టిక్ వ్యర్థంగా భూమిని ఆక్రమించుకుంటూ ఉంది.  8 మిలియన్ టన్నుల వ్యర్థమైన ప్లాస్టిక్ సముద్రాలలో కలుస్తూ ఉంది. 

మనం తినే తిండిలోను, మనం పీల్చేగాలిలోను కూడా మైక్రో ప్లాస్టిక్స్ ఉన్నాయని, అవి క్రమక్రమంగా మన శరీరంలో ప్రవేశిస్తున్నాయని శాస్త్రజ్ఞులు హెచ్చరిస్తున్నారు.  అందువలన మనుషులలో పునరుత్పత్తిసామర్థ్యం తగ్గిపోతుందని, స్థూలకాయం పెరిగిపోతుందని, గుండె జబ్బులు అధికమవుతాయని, పిల్లల్లో ఎదుగుదల సమస్య ఏర్పడుతుందని చెబుతున్నారు.

అందువల్ల, ప్లాస్టిక్ ను నాశనం చేసే ఇటువంటి మైనం పురుగులు, వాటిలో ఉండే ఎంజైములు, అటువంటి బ్యాక్టీరియా మనిషికి మిత్రులు.  మనం మిత్రులను కాపాడితే ఆ మిత్రులు మనలను కాపాడగలవు.

ధర్మో రక్షతి రక్షితః.

మైక్రో/నానో ప్లాస్టిక్

 03/10/2019

ఆమ్‌స్టర్‌డ్యామ్‌లో ప్లాస్టిక్ హెల్త్ సమ్మిట్ జరిగింది. ఇటువంటి కాన్ఫరెన్సు ప్రపంచంలో మొట్టమొదటిసారిగా జరిగిందట.

మైక్రో/నానో ప్లాస్టిక్స్ వల్ల ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రాణికోట్లకు తీవ్రమైన హానిని కలిగిస్తున్న పరిణామాలు ఈ కాన్ఫరెన్సు ద్వారా వెలుగు చూశాయి.

మైక్రో/నానో ప్లాస్టిక్స్ అంటే చాల చిన్న ప్లాస్టిక్ కణాలు. సాధారణంగా 5 మిమీ కంటే తక్కువ పరిమాణంలో ఉంటాయి. సముద్రంలోను, మంచినీటిలోను భూమిలోను చేరి, వాటిని కలుషితం చేసే మైక్రో/నానో ప్లాస్టిక్స్ గణనీయమైన స్థాయిలో ఉన్నాయి. మనుషులు జంతువులు కూడా మైక్రో/నానో ప్లాస్టిక్‌లను తింటున్నారు అని పరిశోధనలో తేలింది.

మనం వాడుతున్న పెద్ద ప్లాస్టిక్ వస్తువులు కాలక్రమేణ చిన్న చిన్న ముక్కలుగా విచ్ఛిన్నమౌతాయి. ఈ చిన్న చిన్న ముక్కలు పర్యావరణంలో కలుస్తాయి.

జలతరంగాలు, వాయుతరంగాలు, సూర్యరశ్మి, భౌతికమైన ఒత్తిడి వంటివి ప్లాస్టిక్‌ను క్రమంగా చిన్న చిన్న ముక్కలుగా విచ్ఛిన్నం చేస్తాయి. ప్లాస్టిక్ సంచులు, వాటర్ బాటిళ్లు, కుర్చీలు, టీ పొడి ప్యాకెట్లు - ఇలా ప్రతి ఒక్క ప్లాస్టిక్ పదార్థమూ విచ్ఛిన్నమై మైక్రో/నానో ప్లాస్టిక్‌గా మారి, పర్యావరణంలో కలిసి సమస్తప్రాణులకు చేటు కలిగిస్తోంది.

మైక్రో/నానో ప్లాస్టిక్‌లు వివిధమార్గాలలో మనుషుల శరీరాల్లో ప్రవేశిస్తాయి.

1 నీళ్లలో కలిసిన మై/నా ప్లా.లను ప్లాంక్‌టన్ ▶️ చేపల వంటి జలచరాలు తింటాయి. వాటిని మనుషులు తింటారు. ఆహారంలో కలిసిన మై/నా ప్లా.లను కోళ్లు మేకలవంటివి తింటాయి. వాటిని మనుషులు తింటారు. ఇలా...

2 ప్లాస్టిక్ వాటర్ బాటిళ్లు అరిగిపోతూ మై/నా ప్లా.లను నీటిలోకి విడుదల చేస్తుంటాయి. వాటిని మనం తాగుతాము.

3 గాలిలో స్వేచ్ఛగా తిరుగుతున్న మై/నా ప్లా.లను మనం పీల్చుకుంటాము.

ఇలా మనం ప్లాస్టిక్‌నే తింటున్నాము, త్రాగుతున్నాము, ఊపిరి తీసుకుంటున్నాము.

ఇలా మన శరీరంలో ప్రవేశిస్తున్న మై/నా ప్లాస్టిక్, BPA, PFAS, phthalates వంటి చాలా ప్రమాదకరమైన విషరసాయనాలను మన జీవకణాలలోనికి విడుదల చేస్తోంది.

ప్లాస్టిక్ తేలికగా, పారదర్శకంగా, ఉంటూ చాలా కాలం మన్నటానికి ప్రత్యేకించి వాడే రసాయనం phthalate. ఇది ఆటోమొబైల్, కాస్మటిక్ రంగాలలో కూడా విపరీతంగా వినియోగింపబడుతుందట. ఇవి మనుషుల కాలేయాన్ని, మూత్రపిండాలను, శ్వాసకోశాలను, పునరుత్పత్తి (సంతానోత్పత్తి) వ్యవస్థను దారుణంగా దెబ్బతీస్తాయి.

ఆహారపదార్థాలను, పానీయాలను ప్యాక్ చేసే ప్లాస్టిక్‌లో BPA పుష్కలంగా ఉంటుంది. ద్రవపదార్థాలలో అది నెమ్మదిగా కరిగి కలిసిపోతుంది కూడా.

PFAS అనే రసాయనం తల్లి పాలలో కూడా కనిపించేంతంటి ప్రమాదకరమైన స్థాయికి చేరుకున్నదట.

ఇవన్నీ మన శరీరంలో చేరుతూ మన రోగనిరోధకవ్యవస్థను నిర్వీర్యం చేస్తున్నాయి. తత్ఫలితంగా, మనం సులువుగా అనేకరోగాలకు గురి అవుతాం. మన జీవకణాలు ఔషధాలకు ప్రతిస్పందించడం మానేస్తాయి. రోగకారకాలైన విషాలకు ఆపై తిరుగు ఉండదు. చిన్న వయసులోనే వృద్ధాప్యం ఆవహిస్తుంది. కీళ్లు పట్లు తప్పుతాయి. కంటి చూపు మందగిస్తుంది. వినికిడి శక్తి తగ్గుతుంది. ఎంతటి ఖరీదైన వైద్యమైనా ఈ లక్షణాలను నయం చేయలేదు. అందువల్ల ఆయుఃప్రమాణం తగ్గిపోతుంది. బ్రతికినంత కాలం కూడా సుఖంగా బ్రతికే అవకాశం ఉండదు.

పూర్తిగా వాటర్ బాటిల్ మీదనే నేరారోపణ చేయడానికి వీలు లేదు. మనం ధరించే సింథటిక్ దుస్తులు కూడా ఇందుకు తమ వంతు నేరాన్ని తాము కూడా చేస్తున్నాయి. నూలు వస్త్రాల మీద మనుషులకు మోజు పోయింది. ఆక్రిలిక్, నైలాన్, పాలిస్టర్ వస్త్రాలు ఎక్కువైనాయి. వాటిని ఉతుకుతున్న ప్రతిసారీ బిలియన్ల కొద్దీ మై/నా సింథటిక్ కణాలు దుస్తులనుండి విడిపోయి, నీటిలోనికి ⏩ కాలువలలోనికి ⏩ జలాశయాలలోనికి ⏩ సముద్రంలోనికి ⬆️ వాతావరణంలోనికి చేరుకుంటున్నాయి.

ఒక టీ బ్యాగ్ కూడా ఒక కప్పు టీ లోనికి 11 బిలియన్ల మైక్రో ప్లాస్టిక్‌లను విడుదల చేస్తుందట.

😫

ప్రపంచమంతటా ఈ ప్లాస్టిక్‌కు వ్యతిరేకంగా యుద్ధం జరుగుతోంది. అది మానవాళికి ఎలా శత్రువో వారందరూ ఉద్ఘోషిస్తున్నా మన భారతీయసమాజంలో మనం ఇంకా వినీ విననట్టు నటిస్తున్నాము.

సమావేశాలలో మన రాజకీయనాయకులు ప్లాస్టిక్‌ బాటిళ్లను ఎదురుగా పెట్టుకొని, మాట్లాడి మాట్లాడి అలసిపోయినప్పుడల్లా వాటి మూత విప్పి త్రాగుతూ ఉంటే చూడటం మనకు అలవాటైపోయింది. మన క్రీడాకారులు తమకు శక్తిని, ఉత్సాహాన్ని ఇచ్చే పదార్థాలు ప్లాస్టిక్ డబ్బాలలో ఉంటాయని చెబుతుంటే అవునా అని అమ్మానాన్నలం వాటిని వెంటనే తెచ్చి మన పిల్లలకు తినిపించే స్థాయిలోనే ఉన్నాం.

గతానుగతికో లోకః।

న లోకః పారమార్థికః॥

సాధారణంగా ఈ లోకంలో ఒకరిని చూసి మరొకరు గుడ్డిగా ప్రవర్తిస్తూనే ఉంటారు. పరమార్థమేమిటో తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేయరు.

సమాజం సమాజమంతా స్తబ్ధంగా నిస్తేజంగా మారిపోయింది. ప్రమాదం ముంచుకొచ్చినా తప్పించుకొనే ప్రయత్నం చేయలేని తమోగుణమగ్నమైన ఒక చెట్టుకూ మనకూ పెద్ద తేడా లేకుండా పోయింది.

https://www.facebook.com/srinivasakrishna.patil/posts/2626356474151683

(03-01.2020 నాటి నా ఫేస్బుక్ పోస్టు)